Rjev Muharebeleri, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, 1941-1943 yılları arasında Rjev ve Vyazma bölgelerinde Kızıl Ordu ile Wehrmacht arasında yaşanan bir dizi kanlı ve yıpratıcı çatışmadır. Genellikle "Rjev Öğütücüsü" veya "Rjev Kıyma Makinesi" olarak da anılır. Bu muharebeler, Sovyetler Birliği için büyük kayıplara neden olmuş ve stratejik açıdan tartışmalı bir öneme sahip olmuştur.
1941'de başlayan Barbarossa Harekâtı ile Alman orduları, Sovyet topraklarına hızla ilerlemiş ve Moskova'yı tehdit etmeye başlamıştı. Moskova Muharebesi'nde Kızıl Ordu'nun başarılı bir şekilde Alman saldırısını durdurmasıyla, cephede bir denge oluştu. Ancak Almanlar, Moskova'nın batısında, Rjev-Vyazma bölgesinde önemli bir çıkıntı (çıkıntı) oluşturmuştu. Bu çıkıntı, Moskova'ya yönelik yeni bir saldırı için potansiyel bir başlangıç noktası olarak görülüyordu.
Rjev Muharebeleri, temelde dört ana evreye ayrılabilir:
Sovyet:
Alman:
Rjev Muharebeleri, her iki taraf için de son derece kanlı geçti. Kayıp sayıları hala tartışmalıdır, ancak genel tahminler şunlardır:
Bu rakamlar, Rjev Muharebelerini II. Dünya Savaşı'nın en kanlı çatışmalarından biri yapmaktadır.
Almanlar, Rjev çıkıntısından geri çekilmek zorunda kalsalar da, Sovyet taarruzlarını uzun süre boyunca püskürtmeyi başardılar. Bu durum, Sovyet kuvvetlerini yıpratmış ve kaynaklarını tüketmiştir. Rjev Muharebelerinin stratejik değeri hala tartışmalıdır. Bazı tarihçiler, Sovyetlerin büyük kayıplarına rağmen, Alman kuvvetlerini meşgul tutarak Stalingrad gibi diğer cephelerdeki Sovyet başarılarına katkıda bulunduğunu savunmaktadır. Diğerleri ise, Rjev'deki taarruzların kötü planlandığını ve gereksiz yere büyük kayıplara yol açtığını iddia etmektedir.
Rjev Muharebeleri, Sovyetler Birliği'nde uzun süre boyunca sansürlenmiş ve az bilinen bir konu olmuştur. Bunun nedeni, muharebelerin Sovyetler için büyük bir başarısızlık ve insanlık trajedisi olarak görülmesiydi. Ancak, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, muharebelerin gerçek boyutu ve önemi daha fazla gün yüzüne çıkmıştır. Rjev'deki çatışmalarda hayatını kaybedenlerin anısına anıtlar dikilmiş ve muharebeler hakkında kitaplar ve filmler yapılmıştır. Rjev Muharebeleri, II. Dünya Savaşı'nın en unutulmuş ve tartışmalı olaylarından biri olmaya devam etmektedir.